Βασίλης Γούναρης: «Το µέλλον κρίνεται από την προσαρµογή στα νέα δεδοµένα»

Με θητεία στο τιµόνι της ελληνικής θυγατρικής της BASF από το 2000, πέρασε «διά πυρός και σιδήρου». Ο Βασίλης Γούναρης, CEO της BASF Ελλάς, περιγράφει στο Fortune Greece πώς πέτυχε να οικοδοµήσει ανθεκτικότητα σε όλους τους τοµείς δραστηριότητας της εταιρείας, παρά τα δυσθεώρητα ύψη στο κόστος ενέργειας, το αυστηρό ρυθµιστικό πλαίσιο και τα εµπόδια της γραφειοκρατείας. Μιλά για τα µηνύµατα των αγορών και τις προσδοκίες που καλλιεργεί το deal µε την Advent Technologies, και τονίζει την ανάγκη συνεργασίας για να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της βιοµηχανίας σε µια συγκυρία προκλήσεων για την Ευρώπη.

Η ενεργειακή κρίση ανέδειξε µεγάλες προκλήσεις για τη βιοµηχανία, και η BASF, ως η µεγαλύτερη χηµική βιοµηχανία της Γερµανίας, µε ηγετική παρουσία και στην ελληνική αγορά, βρέθηκε στο επίκεντρο. Σήµερα τα µηνύµατα από τις διεθνείς αγορές σάς καθησυχάζουν ή προετοιµάζεστε για την επόµενη κρίση;

Πράγµατι, το 2022 ήταν µια χρονιά µε φοβερές ανατροπές, λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και του κόστους ενέργειας που άγγιξε δυσθεώρητα ύψη. Αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασµό µε το εξαιρετικά αυστηρό ρυθµιστικό πλαίσιο, τις αργές και γραφειοκρατικές διαδικασίες αδειοδότησης νέων επενδύσεων, το υψηλό κόστος παραγωγής, έπληξαν άµεσα την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε σύγκριση µε άλλες περιοχές. Παρ’ όλα αυτά, ο Όµιλος BASF επέδειξε ανθεκτικότητα. Το 2023 ξεκίνησε καλύτερα από ό,τι ανέµεναν οι αναλυτές. Τα µηνύµατα που λαµβάνουµε από τις διεθνείς αγορές είναι ότι, γενικά, η εµπιστοσύνη των επικεφαλής µεγάλων εταιρειών σταθεροποιείται και ίσως βελτιώνεται για τους επόµενους έξι µήνες. Για την οικονοµική ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, ωστόσο, τα µηνύµατα είναι ανησυχητικά. Οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν τεράστιες επιπτώσεις. Πρέπει όλοι µας, βιοµηχανία, πολιτεία, φορείς χάραξης πολιτικής, κοινωνία, να αγωνιστούµε ακόµη πιο σκληρά για να διατηρήσουµε το ανταγωνιστικό µας πλεονέκτηµα και την ηγετική µας θέση στην καινοτοµία.

Βρεθήκατε στο «τιµόνι» της εταιρείας σε δύσκολες εποχές. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί το portfolio σας και µαζί το οικονοµικό αποτύπωµα της BASF στην Ελλάδα. Σε ποιον από τους τοµείς που αναπτύσσετε δραστηριότητα αναδύονται ευκαιρίες για µελλοντική ανάπτυξη;

Βρίσκοµαι στο «τιµόνι» της BASF Ελλάς από το 2000 και αισθάνοµαι τυχερός που όλα αυτά τα χρόνια είχα την υποστήριξη µιας εξαιρετικής οµάδας, που συνεχώς µεγαλώνει και δίνει τον καλύτερό της εαυτό, ώστε να καταφέρουµε σήµερα να αναδειχθούµε στις 20 πιο αξιοθαύµαστες εταιρείες, βάσει της µεγαλύτερης έρευνας για την εταιρική φήµη που διοργάνωσε το Fortune Greece σε συνεργασία µε την KPMG.

Σίγουρα, ο δρόµος για την επιτυχία δεν ήταν πάντα εύκολος. Για παράδειγµα, το 2015, παρά τα capital controls και τις κλειστές τράπεζες, εργαστήκαµε σκληρά, στηρίξαµε τη χηµική βιοµηχανία, αλλά και όλους τους κλάδους που συνδέονται µαζί της, εφοδιάζοντας οµαλά την αγορά. Οι πελάτες µας αναγνώρισαν και εκτίµησαν ιδιαίτερα την προσπάθεια αυτή. Αλλά και µέσα στις πρωτόγνωρες καταστάσεις που βιώσαµε λόγω της πανδηµίας του κορωνοϊού (COVID-19), που προκάλεσαν τεράστιες επιπτώσεις στην οικονοµία, την κοινωνία και την καθηµερινότητα µας, καταφέραµε να σταθούµε όρθιοι, να είµαστε σε άµεση επικοινωνία µε τους πελάτες, τους συνεργάτες και τους εργαζόµενους, και να τους στηρίξουµε ώστε να µην υπάρχουν προβλήµατα εφοδιασµού.

Φυσικά, αναπτυσσόµαστε σε όλους τους τοµείς όπου δραστηριοποιούµαστε, δηλαδή στον αγροτικό, καθώς επίσης και στον κλάδο των πρώτων υλών και πρόσθετων που προσφέρουµε στην ελληνική βιοµηχανία.

Σχετικά µε το αγροτικό κοµµάτι, η στρατηγική µας βασίζεται στους εξής τέσσερις πυλώνες: τις αειφόρες πρακτικές φυτοπροστασίας και ολοκληρωµένης διαχείρισης, τους σπόρους και τα γενετικά χαρακτηριστικά, τα καινοτόµα ψηφιακά εργαλεία και τους πρότυπους αγρούς για ανάδειξη καλών καλλιεργητικών πρακτικών. Βασικός µας στόχος είναι η στήριξη του Έλληνα παραγωγού µε καινοτόµες, πρακτικές και συνδυαστικές λύσεις, από τον σπόρο έως τη συγκοµιδή, που βοηθούν στην αύξηση της παραγωγής, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των καλλιεργειών σε ακραίες συνθήκες και στη µείωση του οικολογικού αποτυπώµατος των γεωργικών δραστηριοτήτων.

«Η έρευνα και η ανάπτυξη λύσεων για τις µεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής µας είναι αυτό που µας ξεχωρίζει και µας πάει µπροστά».

Η BASF απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσµα πελατών από διαφορετικούς κλάδους. Πού εκδηλώνονται οι µεγαλύτερες προκλήσεις σήµερα;

H BASF, στη µακρόχρονη ιστορία της, απευθύνεται σε πελάτες που δραστηριοποιούνται σε σχεδόν όλους τους κλάδους της οικονοµίας και σε σχεδόν όλες τις χώρες του κόσµου.

Οι µεγαλύτερες προκλήσεις τους Οµίλου φέτος είναι οι µειωµένοι όγκοι σε όλους σχεδόν τους τοµείς λόγω της ασθενέστερης ζήτησης, που εντείνεται από την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει την εξέλιξη της παγκόσµιας οικονοµίας. Επίσης, η παγκόσµια βιοµηχανική και χηµική παραγωγή δεν έχει τη δυναµική που ελπίζαµε. Τα καλά νέα είναι ότι το αγροτικό κοµµάτι και η αυτοκινητοβιοµηχανία στήριξαν τα αποτελέσµατα του Οµίλου στο πρώτο τρίµηνο του 2023.

Προχωρήσατε πρόσφατα σε MOU µε την Advent Technologies. Πώς ερµηνεύεται αυτή η συµφωνία ως προς την επέκταση του αποτυπώµατος της BASF στην Ελλάδα;

Η επέκταση της µακροχρόνιας συνεργασίας µας µε την Advent µάς δίνει τη δυνατότητα να αναπτυχθούµε συγχρόνως στην αγορά των HT-PEM κυψελών καυσίµου υδρογόνου και να συµβάλουµε στην προσπάθεια της Ευρώπης να διαδραµατίσει ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη της βιοµηχανίας υδρογόνου. Ουσιαστικά, στο µέλλον, τα HT-PEM fuel cells αναµένεται να αποτελέσουν αξιόπιστη λύση παροχής ενέργειας για οχήµατα βαρέος τύπου και πλοία και να αντικαταστήσουν τις ντιζελογεννήτριες.

Στόχος της συνεργασίας είναι η κλιµάκωση της παραγωγής µεµβρανών ανταλλαγής πρωτονίων στις νέες εγκαταστάσεις Έρευνας και Παραγωγής, που αναµένεται να κατασκευάσει η Advent στη Δυτική Μακεδονία, στο πλαίσιο της υλοποίησης του έργου Green HiPo.

Η συνεργασία µε την Αdvent Technologies συνεισφέρει στην «πράσινη» ατζέντα, δεδοµένου ότι η αγορά αναζητά λύσεις µέσω της καινοτοµίας µπροστά σε προκλήσεις όπως η κλιµατική αλλαγή και η έλλειψη φυσικών πόρων. Πώς υπεισέρχεται η καινοτοµία στους στόχους που έχετε θέσει για µείωση του περιβαλλοντικού σας αποτυπώµατος;

Το έργο Green HiPo της Advent αποτελεί µέρος του Σηµαντικού Έργου Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI) της Ευρώπης στον τοµέα του υδρογόνου, το οποίο στοχεύει στην ανάπτυξη της βιοµηχανίας και τη δηµιουργία ευκαιριών απασχόλησης, συµβάλλοντας παράλληλα στην υλοποίηση της «πράσινης» ατζέντας και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήµατος.

Η καινοτοµία, δηλαδή η έρευνα και ανάπτυξη λύσεων για τις µεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής µας, είναι αυτό που µας ξεχωρίζει και µας πάει µπροστά. Μέσα από την καινοτοµία, στοχεύουµε στην προστασία του κλίµατος, στη βέλτιστη χρήση των περιορισµένων φυσικών πόρων και στην προσφορά τρόφιµων, ενέργειας και καθαρού νερού για τον ραγδαίως αυξανόµενο παγκόσµιο πληθυσµό. Με δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη άνω των 2,3 δισ. ευρώ το 2022, η BASF είναι παγκόσµιος ηγέτης στη χηµική βιοµηχανία.

Σε ποιους τοµείς ρίχνετε το µεγαλύτερο επενδυτικό βάρος;

Η µετάβαση σε ανανεώσιµες πηγές ενέργειας θα αποτελέσει την κινητήρια δύναµη για τη µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου και εκεί κατευθύνουµε πολλές από τις επενδύσεις µας. Για να καλύψει τις ανάγκες της για ανανεώσιµη ενέργεια, η BASF ακολουθεί µια στρατηγική κατασκευής και αγοράς, που περιλαµβάνει επενδύσεις σε δικές της εγκαταστάσεις παραγωγής ανανεώσιµης ενέργειας και την αγορά «πράσινης» ενέργειας από τρίτους. Το 2021, η BASF αγόρασε ένα µερίδιο στο υπεράκτιο αιολικό πάρκο Vattenfall Hollandse Kust Zuid, στη Βόρεια Θάλασσα. Μόλις τεθεί σε πλήρη λειτουργία, θα είναι το µεγαλύτερο υπεράκτιο αιολικό πάρκο στον κόσµο, µε συνολική εγκατεστηµένη ισχύ 1,5 γιγαβάτ.

Ένα άλλο παράδειγµα είναι ο πρώτος σταθµός στον κόσµο επίδειξης της τεχνολογίας καµίνων ατµοπυρόλυσης που θερµαίνονται µε ηλεκτρική ενέργεια. Η κατασκευή του ξεκίνησε πέρυσι στις εγκαταστάσεις της BASF, σε συνεργασία µε τη SABIC και τη Linde. Με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές, αντί για φυσικό αέριο, η νέα τεχνολογία έχει τη δυνατότητα µείωσης των εκποµπών CO2 σε µία από τις πιο ενεργοβόρες διαδικασίες παραγωγής στη χηµική βιοµηχανία κατά τουλάχιστον 90% σε σύγκριση µε τις τεχνολογίες που συνήθως χρησιµοποιούνται µέχρι σήµερα.

«Πρέπει να αγωνιστούμε ακόμη πιο σκληρά για να διατηρήσουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα και την ηγετική μας θέση στην καινοτομία».

Εκτός από προκλήσεις και υποχρεώσεις, η βιοµηχανία χηµικών και πλαστικών αντιµετωπίζει και ευκαιρίες. Ποιες από αυτές αναδεικνύονται από τον εθνικό κλιµατικό νόµο;

Ο κλάδος των χηµικών και πλαστικών έχει δεσµευτεί, εδώ και πολύ καιρό, να συµβάλει στη µετάβαση προς την κυκλική οικονοµία και τη διασφάλιση της σταδιακής µετάβασης της χώρας στην κλιµατική ουδετερότητα έως το έτος 2050. Ήδη, πέρυσι, ο Σύνδεσµος Βιοµηχανικών Πλαστικών Ελλάδας, Πρόεδρος του οποίου έχω την τιµή να διατελώ από το 2019, διοργάνωσε ενηµερωτική εκδήλωση για τον νέο Κλιµατικό Νόµο στο Metropolitan Expo, αναλύοντας τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται αλλά και τις ευκαιρίες που ανοίγει για τη βιοµηχανία πλαστικών ο νέος Κλιµατικός Νόµος (Ν. 4936/2022).

Ο νέος νόµος θα επιφέρει σηµαντικές αλλαγές στο επιχειρηµατικό τοπίο στην Ελλάδα. Κύριες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις είναι να ποσοτικοποιήσουν τις εκποµπές των αερίων του θερµοκηπίου που εκπέµπουν, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να τις συγκρίνουν µε τις µελλοντικές επιδόσεις. Στη συνέχεια, θα πρέπει να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν έναν οδικό χάρτη που θα τις οδηγήσει σε µείωση των εκποµπών. Αυτό απαιτεί καλό σύστηµα συλλογής και αξιολόγησης των δεδοµένων, αλλά και θέληση για προσαρµογή στις νέες συνθήκες και στα νέα δεδοµένα, δηλαδή αλλαγή νοοτροπίας και κουλτούρας.

Όσες εταιρείες είναι πρόθυµες και διατεθειµένες να συµµορφωθούν µε το πνεύµα και το γράµµα του νόµου, καθώς και να εκπληρώσουν τις απαιτήσεις που απορρέουν από αυτόν, θα έχουν ένα συγκριτικό πλεονέκτηµα σε σχέση µε άλλες, µε µικρότερη προσαρµοστική ικανότητα.

Επίσης, αξίζει εδώ να αναφέρω και άλλη µία πρωτοβουλία του Σύνδεσµου Βιοµηχανικών Πλαστικών Ελλάδας. Στις 7 Ιουνίου διοργανώσαµε µια πολύ επιτυχηµένη ηµερίδα, κατά την οποία παρουσιάστηκε το ευρωπαϊκό προγραµµα LIFE, το βασικό χρηµατοδοτικό εργαλείο της ΕΕ για το περιβάλλον. Στην εκδήλωση αυτή αναλύθηκαν οι ευκαιρίες που προσφέρει το πρόγραµµα στη χηµική βιοµηχανία και τη βιοµηχανία πλαστικών για έργα όπως ανάκτηση πόρων από απόβλητα, κυκλική οικονοµία και περιβάλλον κ.ά.

Ως ενεργό στέλεχος σε κλαδικούς φορείς, µε ηγετικό ρόλο και εδώ και λίγο καιρό και από τη θέση του προέδρου του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου, πού δίνετε περισσότερο έµφαση;

Στρατηγική στόχευση του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου είναι η ενδυνάµωση των οικονοµικών σχέσεων Ελλάδας και Γερµανίας, σε µια περίοδο κατά την οποία η ελληνική οικονοµία διεκδικεί την ανάκτηση της επενδυτικής της βαθµίδας, µε την προοπτική να ενισχυθεί η αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Στο πεδίο της οικονοµίας, η Γερµανία, παραδοσιακά, είναι ένας στρατηγικός εταίρος, ένας στενός σύµµαχος της Ελλάδας. Η ένταση, καθώς και η αξία της διµερούς συνεργασίας, αποτυπώνονται, εξάλλου, σε βασικούς οικονοµικούς δείκτες, όπως και στα κρίσιµα µεγέθη του ελληνικού επιχειρείν. Η τελευταία µελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ για λογαριασµό του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου κατέδειξε ότι το 2021 τα συνολικά κεφάλαια από άµεσες επενδύσεις νοµικών και φυσικών προσώπων κατοίκων της Γερµανίας στην Ελλάδα αυξήθηκαν στα 6,8 δισ. ευρώ, έναντι 5,6 δισ. ευρώ το 2020. Επίσης, η Γερµανία βρίσκεται στην πρώτη θέση στην κατάταξη χωρών προέλευσης άµεσων επενδύσεων στην Ελλάδα σε όρους συνολικών κεφαλαίων για το 2021, µε 6,8 δισ. ευρώ και µε µερίδιο 18,3%.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν σχεδιαστεί και υλοποιούνται αποστολές στη Γερµανία µε σκοπό την παρουσίαση των επενδυτικών ευκαιριών που προσφέρει η ελληνική οικονοµία, αλλά και των δυνατοτήτων Nearshoring και Friendshoring για τις γερµανικές εταιρείες. Εκπρόσωποι του Ελληνογερµανικού Επιµελητηρίου και του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων θα επισκεφθούν τη Στουτγκάρδη, το Μόναχο, τη Φρανκφούρτη, το Ντίσελντορφ και το Αµβούργο, πόλεις στις οποίες δραστηριοποιούνται γερµανικές εταιρείες σε τοµείς που έχουν ενισχυµένες αναπτυξιακές δυνατότητες για την ελληνική οικονοµία.

*Το άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα και περιλαμβάνει τη λίστα με τις πιο Αξιοθαύμαστες Εταιρείες στην Ελλάδα.